Een overweging van de Heilige Pièrre-Julien Eymard over de H. Communie.

Dat de mens zichzelf beproeve; en zo van dit brood ete en van deze kelk drinke (1 Kor. XI, 28)

I. De staat van genade

De H. Communie is een hemelse maaltijd: de eerste voorwaarde om er deel aan te nemen is de staat van genade; het is de eerste en enige voorwaarde: vrij van doodzonde zijn. De welvoeglijkheid vraagt zonder twijfel meer, zij vraagt van ons godvruchtigheid en deugd; maar dit alles is betrekkelijk: er wordt meer van een kloosterling gevraagd dan van een leek; meer van iemand die alleen leeft dan van hen die met de zorgen van het huisgezin belast zijn; – maar het noodzakelijke voor iedereen is zuiver van doodzonde te zijn.

Laten wij dus geen overdreven vrees hebben betreffende de voorwaarden der H. Communie. Zijt gij in staat van genade? Wilt gij de H. Communie ontvangen? Gaat gerust. Indien gij deugd bezit, zult gij God des te meer verheerlijken. Maar wie zal ooit kunnen zeggen, zelfs in dit geval, dat hij volkomen waardig is? De ware deugd is te geloven niets te zijn. Gelooft gij het recht te hebben uw deugden en hoedanigheden te schatten om te zien of gij de H. Communie verdient? Stelt u zeer laag en verlang vurig, ziedaar de ware gesteltenis.

Maar ik druk vooral op dit punt: hebt een zuiver geweten; zonder dit zou het brood des levens voor u een brood des doods worden. De H. Eucharistie is evenwel niet ingesteld om de dood te veroorzaken; maar gij waart reeds dood vóór haar te hebben ontvangen; gij zijt het dubbel na ze te hebben ontvangen.

De staat van genade vraagt de H. Paulus, als hij zegt: “dat de mens zichzelf onderzoekt vóór van dit goddelijk brood te eten.” En omdat sommigen met een schuldig geweten communiceerden, zei hij hun dat zij hun eigen veroordeling aten. Zij hebben Jezus, hun eigen rechter, in hun hart gekruisigd.

De H. Eucharistie is het brood des levens; de Heer verklaart het, dit mysterie aankondigende: “Ik ben het levende brood; die Mij eet, zal in Mij en door Mij leven.” Ziedaar duidelijke twee levens: het goddelijk leven van Jezus in de ziel en het leven der ziel in Jezus.

Maar indien de H. Communie de vereniging is van de ziel met Jezus, dan moet er tussen hen een eenheid, een gelijkheid zijn, welke de grondslag dezer vereniging is; want tegenstrijdige zaken verenigen zich niet met elkander. Het licht kan zich niet met de duisternis verenigen, noch de dood met het leven. Terwijl Jezus, die tot ons komt, levend is, zo moeten wij het ook zijn; zonder dit is er geen vereniging mogelijk. Op zijn hoogst zal men de Heer voor enige ogenblikken in zijn hart kluisteren, maar Hij zal er niet blijven en men bedrijft ten opzichte van Hem een schromelijke heiligschennis.

Denken wij dus altijd aan deze noodzakelijke voorwaarde van een zuiver geweten. De H. Kerk drukt het ons sterk op het hart, door de stem van het Concilie van Trente, en zij verbiedt ons uitdrukkelijk te communiceren, als ons geweten ons een doodzonde verwijt, zonder eerst te biechten, hoedanig ook ons berouw moge wezen.

II. De kledij op een bruiloftsmaal

Al ware deze zuiverheid zelfs niet uitdrukkelijk van ons vereist, de welvoeglijkheid zelf zou er ons toe verplichten. De H. Communie is een banket, het bruiloftsmaal van het Lam. Jezus Christus ontvangt ons aan zijn tafel en voedt ons met zichzelf: Hij is de gastheer en het feestmaal; zouden wij er dus kunnen verschijnen op een onbetamelijke manier? Wie zou slordig gekleed op een uitnodiging durven komen? Niemand. Laten wij dus voor Jezus doen wat wij voor ieder ander zouden doen. Het is een bruiloftsmaal. De engelen omringen er hun Koning. Ondanks hun zuiverheid mogen zij aan het feestmaal niet aanzitten. Dat gij, die de reinheid der engelen niet bezit, tenminste de zuiverheid van geweten hebt, welke Jezus Christus van u vraagt als voorwaarde om aan zijn tafel aangenomen te worden.

III. “Gij zijt zuiver,” zegt Jezus aan zijn Apostelen

Overigens, alles nodigt ons in de H. Eucharistie tot reinheid uit. Hebt gij ooit een eerste H. Communie bijgewoond? Wat zijn die lange rijen van kinderen rein en schoon!… Hoe rein is het brood van het H. Altaar! Het is zuiver graan; gemalen, gezift en gezeefd, is het zuiver tarwemeel; en wat is er zuiverder dan het witte tarwemeel? Het is gekneed zonder zuurdeeg, dat aan het brood een kiem van verderf geeft. De Heer had een andere stof kunnen kiezen, van een andere kleur, en wij zouden er deze lessen van reinheid niet gevonden hebben…

De zuiverheid bij de H. Communie is zo natuurlijk, dat, indien ik u zei om in staat van doodzonde te communiceren, gij van afschrik zou terugdeinzen; gij zoudt liever sterven!

Zelfs als gij een vrijwillige dagelijkse zonde op uw geweten vindt, durft gij niet naderen. Gij zoudt evenwel mogen ter H. Communie gaan: de dagelijkse zonde is geen wezenlijk beletsel. En gij durft niet; gij voelt u niet waardig genoeg; uw kleren hebben al de glans niet, die gij verlangt en gij vraagt er eerst vergiffenis over. Het is goed, het getuigt van uw teergevoeligheid; maar dit toont u, hoe de zuiverheid onafscheidelijk is van de H. Communie.

Beschouw de Heer vóór het Laatste Avondmaal. “Gij zijt zuiver,” zegt Jezus aan zijn Apostelen, “maar het stof bezoedelt uw voeten; ik ga u de voeten wassen en u geheel zuiveren.” Grote les van nederigheid, zonder twijfel; maar nog schitterender les van zuiverheid!

Dat uw ziel dus in staat van genade zij. Men zegt dat de vreselijke straf voor de martelaren was, levend met een lijk samengebonden te worden. Zij zouden honderdmaal de dood verkozen hebben boven deze marteling. Deze gedwongen verbinding van het leven met de dood is inderdaad een afgrijselijke pijn! Waarom dus Jezus verbinden met een lijk? Wat! Gij wilt Jezus begraven? O, dat het graf dan toch ten minste, bid ik u, nieuw en zuiver zij!

IV. In een zuivere ziel werkt Jezus krachtig

Maar de ware christenzielen zullen zich bijzonder op de zuiverheid van geweten toeleggen, wetende dat Jezus zich meer of minder door de H. Communie met de zielen verenigt, volgens de zuiverheid welke zij zullen bezitten.

Indien gij zuiver van doodzonde zijt, zal Jezus in u komen, gij zult door zijn genade leven; maar gelijk Lazarus, die levende gelijk hij was, door de windsels waarmee hij omwonden was, zich niet vrij kon bewegen en handelen, zo zult ook gij geen groot voordeel met uw Communie doen. Zuivert u dus meer en meer voor uw heilige Communies en gij zult eindelijk uzelf geheel en al overwinnen en vruchten van zaligheid en goede werken voortbrengen, welke Jezus van u verlangt.

Wanneer de communicant zuiver is, zelfs van vrijwillige dagelijkse zonden, dan werkt Jezus in hem krachtig en zonder hindernis: hij ontvlamt het hart, ontsteekt de wil, verlicht de geest en treedt in het diepste van zijn hart, in de grootste vertrouwelijkheid en vriendschap met hem. Er is dan in het hart van een communicant niets terugstotends, men geniet er de geur van goede verlangens, men blijft er lang verwijlen; er gaan alsdan tussen Jezus en de ziel onuitsprekelijke zaken om. De ziel geeft zich geheel aan Jezus en zegt Hem: “Neem alles, bestuur alles, beminnen wij elkaar; ik wil voor altijd uw dienaar/dienares zijn.”

Welk een grote troost, dat Jezus zich door de H. Communie ons verenigt volgens onze zuiverheid. Wij zouden gans onze moed verliezen, indien Hij kwam volgens onze goede werken en deugden. Wat zijn onze kleine deugden voor de heiligheid van de God der deugden? Maar gij zijt zuiver van geweten, gij tracht het meer en meer te worden; dit is voldoende en Jezus zal met vreugde in u komen!

Onze ziel rein bewaren, zuiver en zuiverder maken, ons ontdoen van al wat een kiem van bederf zou kunnen worden, het is te zeggen van de dagelijkse zonden, ziedaar wat wij te doen hebben; ziedaar ook de vrucht der H. Communie; ziedaar hoe de vereniging van onze ziel met Jezus hier op aarde steeds inniger wordt en hoe de eeuwige vereniging begint, welke ons in de Hemel wacht. Amen.

Uit: Het H. Sacrament Des Altaars, door de Z.E. Pater EYMARD, stichter der Congregatie van het Allerheiligste Sacrament – tweed reeks – De H. Communie, Boekhandel van het Allerh. Sacrament, Brussel, 1903